XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

Gero, Bernouilli-k Probabilitate-kalkuluaren eta teoria konbinatorioaren oinarriak jarri zituen.

Moivre eta Bayes izango dira gizarte-zientzietan Estatistika aplikatuko duten lehenak.

XVIII. mendean oso garrantzitsuak dira Laplace-k Probabilitatearen kalkuluaz egindako lanak.

Garrantzi handiko beste izen bat Gauss da; neurketa-errorea ikertzen ari zela, kurba normala (Gauss-kanpaia)(6n. gaia) ezagutzera heldu zen, gaur egun Estatistikan gehien erabiltzen den modelo matematikoa delarik.

Lehen aipatutako bi matematikariek (Laplace eta Gauss-ek) minimo karratuen metodoa asmatu zuten erregresioaren teoria (9. gaia) eraikitzean.

3. fasea: Giza zientziak eta Estatistika

XIX. mendean Quetelet belgiar Estatistikari famatuak, gizarte- eta heziketa-arazoetan aplikatu zuen Estatistika.

Baina gizarte-zientzietan eragin handiena izan zuen gizona Francis Galton izan zen, bere ikasketak, herentzia, psikologia eta honelako eremuetara zabaltzen direlarik.

Honi, korrelazioaren kontzeptua (8. gaia) zor diogu.

Pearson-ekin batera, gaur egun oraindik erabiltzen ditugun korrelazio eta erregresioaren formulak asmatu zituen.

Zentil eta Pertzentilen asmaketa ere berari leporatzen zaio (3. gaia).

Azkenik, Pearson, Yule (12. gaia), Kendall (11. gaia), Fisher, Keynes, Von Mises eta Kolmogoroff-en eraginpean, Estatistikaren edifizioa eraikia eta osotua izan zen.